Waxaa ka mid ahaa waxyaabihii uu ku riyoonayay, in
dadkii soomaaliya ka qaxay dib loogu celsho meelihii laga qaxshay
xoolihii laga boobayna dib loogu soo celsho! Ayaguna ay Muqdishu ku
soo laabtaan oo halkaas dib u degaan.
Caqlixumadiisa, wuxuu u malaynayaa in nin Reer Waqooyi ah oo shalay
dukaankiisii iyo gurigiisii la bililiqaystay Xamar dib ugu soo
laabanayo maanta, ama nin reer Bari ah ama nin kale oo Reer Hiiraan ah
ama reer baydhabo ah iwm.
Waxbuusan garane, dadkaasi ama way dhinteen ama waxay u qaxeen dalka
dibaddiisa, haddii xataa ay wali joogaan goballada dalka meelo ka mid
ahna imaan maayaan oo Muqdishu u soo laaban maayaan.
Karog oo laba saar, kaba soo qaad in ay dadkaasi
waasheen oo Muqdishu ku soo laabteen, ma kula tahay abwaanow in
tuugadii shalay xoolahaa boobtay maanta soo celinayaan?
GARAAD LA'AANTA REER KOOFURKA KA HAYSATA
QIIMAHA MIDNIMADA UMMADDA SOOMAALIYEED
Reer koofur oo dhan runtii uma jeedo, ee waxaan u jeedaa kooxaha
hubaysan iyo madaxdooda Muqdisho iyo agagaarkeeda ka talsha, siiba
dagaaloogayaasha, oo aanan garanayn qiimaha ay leedahay midnimadu una
malaynaya in Cali Mahdi ama Xuseen Caydiid ama Boot iwm ay kaligood
qaran dhisi karaan.
Tan labaad, xataa haddii ay dhacdo in ay reer Muqdishu dowlad noqdaan,
ka dhammaan maayaan dalka intiisa kale, maanta waxaan arkaynaa in
Shaatiguduud goostay gobalkii qabiilkiisa, Reer Bari iyo Reerwaqooyina
shalay bay goosteen, berrina kuwo kale ayaan maqli doonnaa.
Marka bal aan iswaydiinnee yaa dambiga burburka Soomaaliya ka mas'uul
noqonaya, ma Cabdirashiid cali sharmaake iyo Cabdirisaaq iyo Ibraahim
Cigaal iyo Siyaad bare mise Abaanduulayaasha maanta dalka bililiqada
ku haya, mise idinla tahay in eedayn aad u soo jeedisaan madaxdii hore
ee dalka ay maanta dowlad reer Muqdishu u soo dhisayso?
TAGTO DAAYE TIMAADO OGOW
Haddii aan dib ugu laabto, maqaalkii cajiibka lahaa, ee eedaynayay
Ibraahim Cigaal iyo Cabdirisaaq iyo Siyaad Barre, una ducaynayay
Xuseen Bood iyo Qanyare iwm, waxaan dhihi lahaa ninka waxaas qoray:
1. Marka hore, bal u fiirso, nimanka aad eedaynayso waa niman aanan
maanta cidi ka noolayn kolka Ina Cigaal laga reebo, marka niman
dhintay ayaad eedaynaysaa si aad cudurdaar ugu hesho niman nool.
2. Nimankaasi rag dowlad ah bay ahaayeen ee la mid ma ahayn Ina
Caydiid iyo Ina Bood iyo Qanyare iyo boqollaalka macna la'aanta ah ee
dalkeenna 12kii sano ee la soo dhaafay ku tumanayay.
3. Ina Cigaal wuu noolyahay, maanta waad aragtay sida uu u habeeyay
gobalkii waqooyi galbeed, waxaan hubaa haddii aad fursad siin
lahaydeen in uu Muqdisho iyo dalka intiisa kaleba habayn lahaa.
4. Nin dhintay eedayntiis waxba kugu teri mayso ee waxaa kula gudboon
in aad xaqeeqada wajiga saartid, taas oo ah in dambiga maanta yaalla
ay leeyihiin soomaalida maanta nool ee aanay lahayn dad dhintay.
RUNTA HADDAAN LA SHEEGIN WAX KA XUN BAA LA
SHEEGAA WAA BEENE!
Runta aan isu sheegno, nin walibana dambigiisa ha qirto,
haddii aanan sidaa la yeelin Soomaali oo dhan ha ogaato waligeed sida
hadda la yahay ayaa lagu jirayaa dowladna dhalan mayso, hadday
dhalatana waxba tari mayso.
KOOXDA CARTA
Kooxda Carta markii horeba waxaa sameeyay
Sacuudiga iyo Wadaadka Geelle la yiraahdo ee Jabuuti u talsha oo
soomaalida ku indha sarcaadshay dowlad baan idiin dhisaynaa.
Intaa kadib waxaa maamulkii loo dhiibay koox wadaaddo
Itixaada ah oo aanan Siyaasad waxba ka aqoon, una badan madaxdii
taliskii Siyaad barre.
Ilaa iyo hadda wax horukac ah oo ay sameeyeen lama arko
haba yaraatee kooxdaasi, sababtuna way iska caddahay, maxaa yeelay,
maamulkoodu maaha mid ay wadaan dad profitionals ah ee waxaa wada dad
xigto ahaan ama cabsi awgeed loogu dhiibay jagooyinka ay hayaan.
MIDNIMADA SOOMAALIYA
Gabagabadii waxaa halkaa inooga cad in aanay soomaaliya
marnaba midoobi doonin mustaqbalka dhaw, oo ay maalin walba sii kala
go'i doonto, hadaba aqoonyahanka iyo indheergaradka soomaaliya waxaa
la gudboon in ay taageeraan figradda gobalaysiga ah ama dowlad
hoosaadka ah ee ay ku dhaqaaqeen qaar badan oo kamid ah
hoggaamiyayaasha kooxuhu, sida Cigaal, Cabdullaahi Yuusuf,
Shaatiguduud iyo qaar kale.
Haddii midnimo la waayo waxaa naloo qaatay in qolo
walba dowlad gaar ah samaysato, sida hadda jabuuti tahay, Waqooyi
galbeed iyo Bari iyo Bay way noqon karaan, Hiiraan iyo Banaadir iyo
Jubbana sidoo kale, kolka waxaan qabaa in sidaasi 100% dhaanto sida
maanta lagu jiro.
Dhammaad
Dr. Hersi Labagarre
University Brunei Darussalam