Suldaan Garaase ayaa wuxuu ka shaaciyey
BBCda in shirkii canjeel talo
waa ee Garowe uu ahaa mid dadkoo idil ay ka wada qayb galeen isagoo
dhiilo dagaalna meesha ka muujiyey!
Somalidu waxay tiraahdaa,"Xal xaaraan ah nirig xalaal ah ma dhasho",
Jawaabtuna waa :- MAYA,...MAYA,...& MAYA.
Marka hore waxaan rabaa in in akhristayaasha u iftiimiyo taariikhda
soo jireenka ah ee Maxamud Saleebeen anigoo raali-gelinaaya beelaha
kale ee aanan soo qaadin:-
Nin Faransiis ah oo la oran jiray Julian
ayaa boqasho ku yimid
cariga Somaliya intii ka horeysay xilligii gumeysiga, wuxuuna
wareystay Boqor Cisman.Boqor Cisman wuxuu ku cadeeyey buug uu ninkaas
qoray oo la yiraahdo Documents in Boqortooyadiisa ay soo taxneyd
muddo dhan 17 fac. Marka isaga lagu daro iyo Boqor Muse + Boqor
Maxamuudna tiraduudu waa 20.
Haddaan dib ugu noqono bilawgeediinii, Saleebaan Maxamed waxaa ugu
curadsanaa Cisman, sidaas ayuuna ku noqday kan ka mudansan labada
kaale ee Cumar iyo Ciise, wuxuuna noqday Boqor. Cumarna wuxuu ka
curadsanaa Ciise laakin darajo dheeraad ah kuma helin ee labaduba
waxay heleen Islaannimo oo u dhiganta amiirnimo.
Boqortooyadan oo dadka wax qora ay ku tilmaameen in ay aheyd mid
awooddeedu ay xadidan tahay ( constitutional monarchy ), ayaa ka
garaneysa boqorku in uusan laheeyn goáan balse uu leeyahay guddoon.
Intuu dhaqankaas soo socday, isbedello ku yimid ayaa jirtay sida
Keenadiid oo iskii saldanad uga sameystay Hobyo.
Waxaa kaloo isbedel ku yimid Islaannimada Cumar Maxamud oo iyaduna
u wareegtay Mahad farah maxaa yeelay Islaankii ka horeeyey oo
walaalkii ahaa ayaa dagaal badni awgeed islaannimadii looga
xayuubiyey.
Iskudaygii isbedelka isalaannimadana waxaa sameeyey Maxamed Siyaad
iagoo fulinaaya siyaasadiisii aheyd qeybi oo xukun, wuxuuna nin u
magacaabay islaannimada Cumar Maxamud, markay u soconweydana wuxuu
sheegtay Garaadnimo. Sidoo kale ayuuna Ciise Maxamudna wuxuu
suldaan u magacaabay ninka la yiraahdo Saciid Garaase.
Dhacdooyinka maanta haddaan dib ugu laabto, waxaan la soconaa in
shirkii ugu horeeyey ee Garoowe ay Issimadii badidoodii ay dawladda
kordhiskeedii ku waafaqeen iyadoo shir guddoomiye ka yahay Islan
Moxamed.
Talada Issimada tirada badan waxaa ku
duceeyey Issimka ugu mudnaanta badan Daroodka oo ah Boqor Maxamud.Waxaana
si bareer ah u taageeray Ciidamda iyo shaqaalahaba.
Intaas waxaa ka dambeysay kuwii Carte oo
tiro yar oo Dolar
badan wata oo cadawgeennu siiyey sida ku cadeed Baaaqii Cisman
Maxamud ayaa waxaa ay diideen goáankii loo dhamaa iyagoo adeegsanaya
Issimo soo jireen ah oo far ku tiris ah ! Si arrintaas aad u garatid
waxaa soo qaadataa baaqyada soo socda:-
1- Baaqii 19ka Issim oo Yusuf X. ku simaha ka dhigay waxaa ku jira
kuwo waligood issim noqon iyo kuwo dhashay dagaalkii ka dib!-
2- Baaqi 12ka Issim ee Bari ay ku baaqeen dhaqso u soo celinta
maamulkii jiray iyo issimado sheeegay in ayan
siyaasiyiin aheyn. 3- Baaqi Issimada Sool, Sanaag, Bari iyo Muddug.
Markaad intaas akhrisid, iska tuurtidna kuwa aabahood Issim
ahaan
jirin sida , waxaad ugaaneysaa waxa uu ku hadlay
ninkaas
anoo ka xun in ay yihiin been abuur sababtuna gadaal
baad ka
ogaan doontaan.Xataa haddaad 19 ka ay sheegteen aad u
xisaabisid
waxaa hubaal in ka badan labo jibaar badan in ay dawladdu
taageertay.
Goortay ciidanku oo harayba dawladda u taageeray ay fulinayeen
rabitaanka inta tirada badan, kana soo horjeeda kuwa la soo kireystay
oo horey u soo iibsaday qadiyadii Kismayo oo walina raba in ay PL
ay hoos geeyaan kuwii hantideenii, degaankeeniiba heystay ayey
waxay bilaabeen dib u soo celintii kala dambeynta.
Waxaa jirta in reer PL ay isku arkaan dad Somalida kale ka sareeya
fikriyan, laakin kuwa dareenkoodii dhalasho, dhaqan iyo cadaaladuba
dhinteen ayaa ka dambeeyey waxyaabaha xun ee dhacay sida kuwa Carte
uga ol-oleenaya PL ee magacyada kala duwan wata sida raggan :
1- Jaamac Cali Jaamac oo dadkii kaga yaabiyey isagoo mar walba
sheegayey in uu taageersan yahay Carte isagoo jooga PL!
2- Cali khalif Galeyr oo ku faanayey intii aan la ceyrin in uu
masúul ka yahay burburinta PL. Waxaana ogsoonahay in Garaad
Abdiqani oo kuwii Carte tagey ah uu ku jiro kuwii wax
burburiyey!
3- Xasan Abshir ( akhri maqaal kan ka horeeyey )
4- Abdullahi B. Musse - Wuxuu ka soo jeedaa reerka mudnaanta badan
ee aan horay u soo magacaabay . Haddii maahmaahda ah ,"SHIIKH,
SHIIKH MA DHALANA" ay sax tahay - bal Abdullahi B.
Musse dhugo!
Isagu waaba shakhsi kaba duwan Xasan maxaa yeelay ciidanka
reekiisii ee Kismayo waa tuu ku tilmaamay amxaaro, haddana
kuwii
PL ayuu sidaas ku yiri.Intaas waxaa ka sii daran, nin
cadowgoodii
ciidankiisii leh anaa ku xumaa soo maaha nin taariikhda galay.
Marka haddaan ninkaan ku tilmaamo nin tilmmaamo nin tolloobay
miyaan qaldamay, jawaabtu xaggeyga waa - MAYA!
5- Suldaan Garaase - Waa issmada xaraaga
ah ee Siyaad Bare sida aan
horeyba idiinkugu soo sheegay. Taasna waxaa markhaati u ah
isagoo reer Carte ah ayuu diideyna taladii nabadoonada Abukar
Ciise. Hadda goortay ciidamada hawlghalkoodu bilaabeen ayaa
Islaan
Maxamed oo garowsaday wixii la soo maray ayaa reer Garoowe
wuxuu
kala hadlay barxadda ku taalla magaalada wuxuuna yir,'Dadka
beenta
iga fidiyow waa idin habaaray ma anaa dagal wada ee
ciidankeennii
baa ammaanka sugay'. Hadda ka hor ayaan waxaan la kulanay
anagoo
dad badan ah Ugaas Yasiin oo runtii ahaa Issim aad u xurmo
iyo
cilmi badan oo markaas joogay Yurub. Dadkiibaa Ugaasku waxay
ku
ammaaneen sida uu nabadda uga shaqeeyey, Ugaasku wuxuu nogu
jawaabay,anagu ciidan ammar noo fuliya ma lihin ee maandhow
waan
kuu duceynayaa baan wax ku qabanaa'. Marka beenta iyo
dhiilada
dagaalka ee aan jirin waa sababaha aad ku garaneyso in
uusanba
aheyn Issim soo jireen ah iyadoo waliba BBCda iyo warbaahinta
Carte ee PL iyo Somaliyaba ay noogu sheegaan in uu
yahay Islaanka
labaad ee ugu awoodda weyn Puntland! ( Akhri maqaal arrinakan
ku saabsan ee uu qoray nin ka mid ah siyaasiyiinka reer
Nugaal
oo la yiraahdo A/rahman M. Faroole-28-11-2001 )
Gunaanad:- Nin la yiraahdo Laitin ayaa wuxuu wax ka qoray buug la
yiraahdo , 'A nation in search of a state ' oo Somalia ku
saabsan.
Buuggaas oo la qoray xilligii SSDF ayaa wuxuu ku dhaleeceeyey
maxamud Saleebaanku in ay rabaan in ay keligood Somalia
xukumaan!
Aniguna halkan waxaan ka leeyahay:-
"Mr. Laiton,
Sorry,
Kuwaad wax ku tuhmeysay oo maantana meeshaad ku ogeyd ka
awood
badan, kana tirsan Puntland ayaa reer PL guryahoodii iyo
degaankoodiiba xoog lagu heystaa. Kuwii wax soo dhicin lahaana
Illaheey wuxuu ku saladay kuwo dareenkoodii dhalasho, dhaqan,
iyo cadaaladba uu DOOLARKU uu dilay oo ay
reer Beledweyne
yiraahdaan beesadii badaheysay!"
A.O.Dirie
