Wadani:
Qaybta 1aad
Tan
iyo intii soomaaliya ay ka qarxeen dagaalada sokeeye waxaa maalinba
maalinta ka danbeysay sii kordhayay dhibaatooyinka kala duwan ee ku
dhacayey umada soomaaliyeed taas oo ay ku qarash garowday nafaf badan oo
wax danbi ah ay galeen aan la’ arag.
Dhibaatada
waxaa ay ahayd mid aduunka oo idil uu dareemay, waxaase inta badan dhibku
gaarayay dadka saboolka ah iyo kuwa tabarta daran(maatada) sida dumarka
iyo caruurta, inkastoo qaar badan oo dumarka soomaaliyeed ka mid ah ay ka
qayb qaateen bur burinta iyo baa bi’ inta qarankooda iyo dadkooda.
Dhibaatada waxaa ay ahayd mid saameysay qeyb walba oo ka mid ah nolashii
bulshada, waxaana ugu daran tayadii wax qabadka caafimaad oo aad u
daciiftay.
Dhibaatadooyinka
soo gaaray umada soomaaliyeed wadankooda waxaa kamid ah in soomaaliya ay
maanta tahay Qashin qubka ugu weyn dunida maanta, wax qashin ah oo la
asturaa ma jiraan, marka laga reebo haraaga wasaqda warshadaha reer
galbeedka oo lagu duugo badaha iyo meelo ka mid ah koonfurta soomaaliya
taas oo ay fuliyeen ama fuliyaan dad kamid ah qab qablayaasha dagaal ee in
badani ay maanta jecel yihiin. Arinta ugu weyna waxaa weeye waxaan jirin
dowlad dhexe oo la wada rabo.
Qashinka
ka dhasha wax yaalaha dadka ay is ticmaalaan ee kala duwan ayaan jirin
meel gaar ah oo lageeyo ama lagu asturo mana jiraan shaqaale arintaan
mushaar ku qaata mana jiraan hayad dawli ama aan dawli ahayn oo arinta
qashinka wax ka qabata, qaar dadka kamid ah waxaa ay ku aasaan qashinka
god ay qodeen laakiinse waxaa suura gal ah in ceel ka qodaan meeshii ay ku
aaseen qashinka taasna ay wax yeelo gaarsiiso caafimaadkooda, qaar kamid
ah qashinka waxaa dib u cuna oo ay raashin u yihiin xoolaha ay ka mid
yihiin lo’da iyo ari carbeedka, waxaa ka mid ah qashinkaas bacaha,
warqadaha iyo baakadaha.
Dhibaatada
qashinka waxaa kamid ah irbadaha wax lagu duro oo iyaguna aan ka marneyn
qashinkaas, daawooyinka sunta ah ama kuwa dhacay oo lagu daro qashinkaas.
Meelihii
ay ka dhaceen dagaalada sokeeye ayaa iyana waxaa ka jira qashin ka duwan
kan wasaqda warshadaha iyo qashimada kale ee ka yimid alaabada dadku is
ticmaaleen, waxaana weeye dadkii la’ laayay oo aan sifiican loo duugin,
xaafadaha dadka ay degan yihiinna laga yaabee in ay ka’ ag dhowyihiin.
Waxaa
ka mid ah bulaacadaha iyo wasaqda biyaha sumaysan oo aan wax dan ah loo
galin iyo iyadoo dadka qaar ay ku saxaroodaan baliyada iyo meelaha dadka
ay ku nastaan ama isticmaalaan.
Nadaafada
waa shay qaali ah, waxaa in badan ka hadashay diintayada Islaamka ah,
waxaa lagu sheegay in ajar weyn laga helayo, waxaana ay kamid tahay
iimaanka qofka muslimka ah in u suuliyo wasaqda, dadka kale dhibi karta.
Nadaafada
waa caafimaadka horumarkiisa, waana jiritaanka dadyowga.
Nadaafada
waa howl ama masuuliyad qof walba u taal waxaana ay ka bilaabataa shaqsi
ilaa iyo waxaa ay socotaa umad iyo dowlad.
Waxaan
maqaalkan u gudbinayaa dhamaan umada soomaaliyeed yar iyo weyn in ay u
guntadaan in ay wax ka qabtaan wasaqda wadanka taal waxaana ugu horeeya
tan ku jirta wadanka gudihiisa iyo in laga hadlo arinta wasaqda badaha
cidii awooda.
Waxaa
masuuliyad gaar ah ay saaran tahay culumada diinta iyo waalidka, wax
garadka iyo ganacsatada, dadka in lagu dhiiri geliyo sida ay isaga asturi
lahaayeen iyo in xaafad walba la baro in ay yeelato meel ay qashinka isugu
keento kuna gubto.ama ay u shaqaalaysiiso qof ama laba qof oo nadaafada ka
shaqeeya.
Haddii
aad tahay qof wax qora jornaliste ama macalin ,sheekh , nabadoon ,samadoon,
isim,duub, guurti, siyaasi ama bulshada inteeda kale ku dadaal in aad wax
ka qabatid arintaan qof walba waa in uu xaafadiisa xooga saaraa oo uu
wacyi geliyaa si loo helo xal guud oo waara. Qalabka qashinka waa muhiim
in ay ku caawiso cidii awooda siiba hay adaha ama ururada jaaliyada
soomaalioyeed ee dibadaha kunool.
Bulshada
waxaa mararka qaar saaran in ay iyada hagaajiso arimaheeda nolaleed,
haddii xitaa la waayo dowlad ka caawisa, maqaalkani waa fariin ku socota
dhamaan dadka soomaaliyeed ee samadoonka ah, wixii simbiririxasho ee dad
ama qof ka caroon karo waa laga raali gelinayaa
Abdulmalik
m Farah
Macaane75@hotmail.com